Is je collega een lui aardvarken? Heeft je (schoon)moeder de broek aan bij jou thuis? Kan die ene vriendin nou echt alleen maar over zichzelf praten?

We kennen allemaal wel zo’n situatie waarin je iemand eens goed duidelijk zou willen maken dat je het ergens niet mee eens bent, maar de moed ontbreekt je om er wat van te zeggen of je kritiek komt vaak te hard aan, waardoor je die maar inslikt. Lees dan even mee.

Feedback is geen mededeling

 Dit stuk gaat over feedback. Dat zijn de momenten in een gesprek waarop je informatie geeft over hoe je het gedrag van de ander ziet. Je zegt iets over de ander, maar tegelijkertijd ook over jezelf. Feedback is geen mededeling. Het verbetert een relatie, maar kan ook bedreigend zijn!

Feedback is informatie aan een ander over hoe je zijn/haar gedrag waarneemt, begrijpt, ervaart en wat de gevolgen zijn van zijn/haar gedrag voor jou

Feedback is een cadeautje

Afgezaagd, of zit er toch een kern van waarheid in? Het is in zekere zin een verrijking voor jezelf in contact met je omgeving volgens het Johari-venster. Het venster is verdeeld in 4 kwadranten. Deze kwadranten zeggen iets over jou, over je bekende en onbekende eigenschappen/gedragingen.

Vrije ruimte: dit is het belangrijkste kwadrant, hieronder valt gedrag waarvan jij en anderen weten dat het bij jou hoort, waarover vrij gesproken kan worden.

Blinde vlek: deze hebben we allemaal, ook al willen we er soms niet aan geloven! Soms kent je omgeving je beter dan je denkt: een ander ziet dingen die jij zelf niet ziet. Door feedback te vragen kun je deze ruimte verkennen en verkleinen.  

Verborgen gebied: dit is een verborgen stukje van jezelf, je privédomein, welke je niet aan iedereen toevertrouwt. Wanneer een relatie goed is, zou je ervoor kunnen kiezen om het toe te voegen aan de vrije ruimte ofwel een stukje van je verborgen zelf te onthullen.  

Onbekende zelf: hier zit ruimte om jezelf te ontwikkelen, kanten van jezelf te ontdekken waarvan jij en je omgeving niet wisten dat je ze had!

Feedbackregels

Hoe gaan we te werk? Voordat we de ander duidelijk maken wat we van hem/haar vinden, eerst een aantal regels:

• Gedrag. Feedback heeft betrekking op waargenomen en aanwijsbaar gedrag van de ander en niet heel de persoon. Dus niet ‘Wat ben je toch smerig’, maar ‘Je hebt je handen niet gewassen’.
• Beschrijving. Feedback is een beschrijving, geen interpretatie of waardeoordeel. Dus niet: ‘Je gunt me niks!’, maar ‘Je feliciteert me niet met mijn overwinning?’
• Specifiek. De beschrijving van het gedrag is niet algemeen, maar specifiek en gericht op concrete en duidelijke omschreven gedragingen. “Je bleef vanavond zitten terwijl ik de afwas deed’, klinkt al heel anders dan ‘Jij doet nooit wat in het huishouden!’. Tip: vermijd altijd ‘altijd’ en gebruik nooit ‘nooit’.
• Recent. Geef de feedback zo snel mogelijk na het gedrag.
• Gewenst. Geef alleen feedback als de ander het wil ontvangen. Tip: probeer eens: ‘Mag ik je feedback over … geven?’.
• Veranderbaar gedrag. Feedback gaat over gedrag waaraan de ander iets kan veranderen. Het is zinloos en vaak ook kwetsend om iets te zeggen waar de ander niets aan kan doen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan lichaamskenmerken of intelligentie.
• Uitnodiging. Geef feedback zo dat het de ander uitnodigt om erop te reageren. Bied het aan zoals een cadeau, niet als een bom. Geen goedbedoelde ‘hints’ of opdringerige bevelen. Nota bene: het is een aan de ander of hij/zij er iets mee wil doen.
• Ik-boodschap. Gebruik bij voorkeur de ik-boodschap.

4 G’s: Gedrag – Gevoel – Gevolg – Gewenst

Waarbij de laatste G staat voor Gewenst, ofwel hoe wil je het in het vervolg graag hebben?

Voordat je dat noemt, is het vaak goed even te checken of de ander zich kan vinden in jouw feedback. Zo niet, kijk nog eens naar de regels: was deze zorgvuldig? Je feedback van tevoren formuleren/opschrijven helpt wanneer het onwennig voelt.  

Oefen met collega’s/partner/leerlingen: De Feedbackladder

Feedback ontvangen

• Sta open, luister en vraag door (specifiek)
• Ga na of het terecht is wat de ander zegt
• Kijk of je iets aan je gedrag kan veranderen
• Reageer met een ik-boodschap.

Ik hoop dat deze blog je de moed heeft gegeven om het eens zelf te proberen en iemand feedback te geven. Oefening baart kunst!